Prensip olarak LGS veya YKS sınavları sonrasında analizler yapmayı bırakmıştım. Çünkü sonuca değil süreci önemsiyorum prensip olarak. Ayrıca emek vererek hazırlanan içeriklerin kaynak gösterilmeden paylaşılması insanın motivasyonunu da düşüyoru. Ancak LGS konusunda çok soru geldi. Son olarak sevdiğim bir hocam sorunca bende genel bir yazı yazarak bu sorulara cevap vereyim dedim. Tabiki cevap sırasında öngörülerimden de bahsetmek zorundaydım.
Öncelikle yazıdaki görüş ve düşünceler bana aittir. Yani mutlak doğrular değillerdir. Mutlak doğru olabilmesi için elimizde veriler olması lazım. Verileri değil geleceği merak ettiğimiz için bu yazıda öngörülerimi yazmak zorunda kaldım.
LGS tercihleri sırasında yüzdelik dilimler beklemeli ve uzmanlardan mutlaka yardım alınmalıdır. MEB bu konuda online tercih danışmanlığı da yapacak.
Bu yazımda diğer yazılarımdan farklı bir tarz izlemeye karar verdim. En çok sorulan soruları cevaplayacağım.
SORU -1: LGS sınavı zor muydu?
Sınavı değerlendirirken resmi görüşlerden ziyade öğrenci görüşlerinin belirleyici olduğunu düşünüyorum. Çünkü sınavın zorluğunu öğrencinin sınav sonrası yapacağı net ve görüşü belirleyecektir. Öğrenci ve ebeveynlerden aldığım görüşler ve sosyal medyada yaptığım analizler sonrasında sınavın zor olarak görüldüğü net olarak ortada.
Peki bu beklenmeyen bir şey miydi?
Bana göre bu beklenmeliydi. Hatta bunu 19 Nisan 2020 de attığım aşağıdaki tweet ile takipçilerimi uyarmaya çalışmıştım. Sonuçta kontenjanlar belli. Sadece birinci dönem konularından sınav yapılacak olması eleyiciliği yani sıralamayı net olarak ortaya çıkaracak şekilde sınavın yapılmasını zorunlu kılıyor. Ayrıca bakanlık bana göre herkesin bu sınava girmesini istemiyor. Her sene sınavın zorluğu artırılarak sadece %10’luk dilime girebileceğini düşünen çocukların LGS’ye girmesinin alt yapısını oluşturuyor.
Yanlış mı?
Kontenjanlar belliyken ve artmayacaksa bana göre doğru bir yol. Ne kadar çocuğu sınav stresinden kurtarırsak o kadar iyidir. Başkalarının iddia ettiği gibi sınavsız olur mu? Bana göre olmaz. Nedeni uzun konu.
Sorumuza dönersek, 2020 LGS için “zor olarak görülen bir sınav” demek yanlış olmayacaktır. Tabiki bu zorluk kontenjan imkanlarına göre yerleştirme yapılan LGS’de çok büyük bir değişikliğe neden olmayacaktır. Yine okulda başarılı olan çocuklar sınavla alan bir lise yerleşecektir. Bu nedenle sınav yüzdelik diliminizi beklemenizde fayda var. Merak etmeyin tatilin tatili çıkarın.
SORU-2: LGS puanları düşer mi?
Öncelikle liselerin puanın artmasını ve azalmasını etkileyen temel unsur sizlerin yerleştirme puanları olacaktır. Ancak sınavın zor olduğundan yol açıkarak LGS puanlarının 2019 LGS’deki puanlara göre daha düşük olacağı ortada. Çünkü yapılan netler düşük olacağından alınan puanlarda düşük olacaktır. Dolayısıyla bu seneki LGS yüzdelik dilimlerine karşılık gelen puanlar 2029 LGS’deki yüzdelik dilimdeki puanlara göre düşük olacaktır.
Somutlaştırırsak;
2019 yılında 481.000 puan alarak 0,91’lik yüzdelik dilime giren bir çocuk aynı yüzdelik dilime bu sene 475.000 puan ile girebilir. Bu nedenle puandan ziyade yüzdelik dilimlerinizi bekleyin. Tahmini puanlarınız sizi şimdi üzse bile yüzdelik dilimleriniz yüzünüzü güldürebilir.
SORU-3: LGS puanlarını hesaplayan sitelerde bu seneki puanımı hesaplıyorum sizce bu puanlar gelir mi?
En çok sorulan sorulardan birisi “Şu kadar net yaptım kaç puan alırım?” yada “İnternette netlerimi hesapladım şu puan geliyor. Nereye yerleşirim?”
Öncelikle şunu belirtmek isterim. Sizlerin İnternet puanlarınızı hesapladığınız siteler 2019 LGS ortalamalarına göre puanınızı hesaplamaktadır.
Bu ne demek?
Eğer siz geçen sene sınava girseydiniz sitenin sizin için hesapladığı puanı alacaktınız. Bu yıl sınavın daha zor olduğunu dikkate alırsak bu puanların sizin bu seneki başarı sıranızı göstermediğinizi beliniz. Bu puanlar sizin yerleşebileceğiniz liseleri göstermekten çok uzaktır.
SORU-4: Bu sene, 4+4+4 sistemine geçilmesinden dolayı 6 yaşında okula başlayan çocuklarda sınava girdi. Dolayısıyla sınava giren çocuk sayısı geçen yıla göre ortalama %5o oranında arttı. Bu durum sınavla liselerin yüzdelik dilimini dahada düşürmez mi? Sınav başarısı olan çocukların yerleşme ihtimalini düşürmez mi?
Bu sene LGS’ye daha fazla çocuğumuz girdi. Buna göre de bir çok ilimizde sınavla alan okulların kontenjanları ortalama %50 arttı.
Bu ne demek?
Sınavla alan okullar yüzdelik dilim açısından hemen hemen aynı oranda geçen senin yüzdelik dilimine göre alacak demektir. Yani geçen sene sınava giren öğrencilerin %10 sınavla alan bir okula yerleştirilirken bu senede sınava giren öğrencilerin %10 sınavla alan bir okula yerleştirilecektir. Tabiki burada şu uyarıyı da yapmak gerekiyor; Bazı illerde kontenjanlar daha fazla artarken bazı illerde kontenjanlar daha az artırıldı. Yani iller bazında sınavlı okulların kontenjan artışına göre yüzdelik dilimler iller özelinde farklılık gösterebilir. Bu nedenle tercih yapacak arkadaşlar illerindeki lise kontenjanlarının ne kadar arttığını öğrenirlerse tercihleri konusunda daha doğru karar verebileceklerdir.
SORU-5: Gelelim herkesin en çok merak ettiği soruya. Bu sene yüzdelik dilimler ne olur? Tercih yaparken nelere dikkat edelim?
Ben Samsun’da büyümüş birisi olarak ilimiz özelinde bu konuyu anlatmak istiyorum. Gönül isterdikİ tüm iller için yapalım ama buna ne zaman yeter nede sayfalar.
Son üç yılın LGS sınavları analiz edildiğinde yıllara göre sınavların zorluk derecesi için şunu söylemek yanlış olmayacaktır.
2018 LGS = Çok zor
2019 LGS = Kolay
2020 LGS = Zor
Okulların yüzdelik dilimlerinin bu 2020 LGS’de nereye geleceğini bu basit formülden yola çıkarak analiz edebiliriz.
Örneğin:
Çok Zor olan 2018 LGS sonrasında Samsun İbrahim Tanrıverdi Sosyal Bilimler Lisesi son yerleşen öğrencisini % 7,25 ile aldı. Samsun İbrahim Tanrıverdi Sosyal Bilimler Lisesi kolay olan 2019 LGS’de ise en son öğrencisini % 8,4 ile aldı. Zor olan 2020 LGS’de ise Samsun İbrahim Tanrıverdi Sosyal Bilimler Lisesi’nin % 7.27 ile % 8,4 arasındaki bir yüzdelik dilimde alacağını söyleyebiliriz. Tahmini olarak 2020 LGS yüzdelik dilimi %7,8 lerde olabilir.
Yani formül şöyle ortaya çıkabilir:
2018 LGS okulun yüzdelik dilimi < 2020 LGS tahmini yüzdelik diliminiz < 2019 LGS okulun yüzdelik dilimi
Samsunun bazı sınavla alan okullarının tahmini yüzdelik dilimlerini aşağıda tablo haline getirdim. Burada bilmeniz gereken tahminime göre yüzdelik dilimin 2018 ile 2019 LGS yüzdelik dilimleri arasında olacağıdır. Ben sadece kendi tahmini yazdım.
Yine söylüyorum bunlar tahmin, gerçekler değil.
| Okul Adı | Okul Türü | Öğretim Süresi | Yabancı Dili | 2019 LGS En Yüksek Yüzdelik Dilim | 2019 LGS En Düşük Yüzdelik Dilim | 2020 LGS En Yüksek Tahmini Yüzdelik Dilim | 2018 LGS En Yüksek Yüzdelik Dilim | 2018 LGS En Düşük Yüzdelik Dilim |
| SAMSUN / ATAKUM / Samsun Garip Zeycan Yıldırım Fen Lisesi | Fen Lisesi | 4 yıl | İngilizce | 0,91 | 0,06 | 0,98 | 1,06 | 0,05 |
| SAMSUN / İLKADIM / Aziz Atik Fen Lisesi | Fen Lisesi | 4 yıl | İngilizce | 1,61 | 0,01 | 1,7 | 1,91 | 0,41 |
| SAMSUN / BAFRA / Bafra Fen Lisesi | Fen Lisesi | 4 yıl | İngilizce | 3,17 | 1,08 | 3,35 | 3,84 | 1,09 |
| SAMSUN / ÇARŞAMBA / Çarşamba Fen Lisesi | Fen Lisesi | 4 yıl | İngilizce | 4,9 | 1,11 | 5,2 | 5,58 | 0,11 |
| SAMSUN / ATAKUM / Atakum Anadolu İmam Hatip Lisesi | Anadolu İmam Hatip Lisesi | Hazırlık + 4 yıl | İngilizce | 5,24 | 0,09 | 5,3 | 5,44 | 0,37 |
| SAMSUN / İLKADIM / Samsun Anadolu Lisesi | Anadolu Lisesi | 4 yıl | İngilizce | 5,37 | 1,62 | 5,4 | 5,56 | 1,92 |
| SAMSUN / TERME / Kozluk OMV Fen Lisesi | Fen Lisesi | 4 yıl | İngilizce | 7 | 0,77 | 7,2 | 7,30 | 0,92 |
| SAMSUN / ATAKUM / Atakum Anadolu İmam Hatip Lisesi | Anadolu İmam Hatip Lisesi | 4 yıl | İngilizce | 7,98 | 2,48 | 8,7 | 10,61 | 1,99 |
| SAMSUN / KAVAK / Rıdvan Çelikel Fen Lisesi | Fen Lisesi | 4 yıl | İngilizce | 8,35 | 3,37 | 9,2 | 10,94 | 1,02 |
| SAMSUN / İLKADIM / Samsun İbrahim Tanrıverdi Sosyal Bilimler Lisesi | Sosyal Bilimler Lisesi | Hazırlık + 4 yıl | İngilizce | 8,4 | 0,81 | 7,9 | 7,25 | 1,31 |
| SAMSUN / HAVZA / Havza Fen Lisesi | Fen Lisesi | 4 yıl | İngilizce | 10,49 | 0,39 | 1,7 | 11,92 | 2,88 |
| SAMSUN / LADİK / Akpınar Fen Lisesi | Fen Lisesi | 4 yıl | İngilizce | 11,12 | 3,96 | 11,7 | 12,93 | 2,30 |
| SAMSUN / ATAKUM / Atakum Anadolu İmam Hatip Lisesi | Anadolu İmam Hatip Lisesi | Hazırlık + 4 yıl | Arapça | 11,32 | 5,43 | 11,9 | 12,90 | 1,90 |
| SAMSUN / VEZİRKÖPRÜ / Vezirköprü Hatice-Kemal Kayalıoğlu Fen Lisesi | Fen Lisesi | 4 yıl | İngilizce | 12,04 | 1,47 | 12,7 | 13,28 | 2,79 |
| SAMSUN / İLKADIM / Emine-Ahmet Yeni Kız Anadolu İmam Hatip Lisesi | Anadolu İmam Hatip Lisesi | 4 yıl | İngilizce | 18,74 | 5,55 | 19,8 | 21,37 | 5,71 |
| SAMSUN / TEKKEKÖY / Tekkeköy Anadolu İmam Hatip Lisesi | Anadolu İmam Hatip Lisesi | 4 yıl | İngilizce | 20,04 | 5,31 | 20,3 | 21,64 | 5,83 |
| SAMSUN / TEKKEKÖY / Tıbbi Cihaz Teknolojileri Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi | Anadolu Teknik Programı | 4 yıl | İngilizce | 25,84 | 17,86 | 27,5 | 30,53 | 10,84 |
SORU-6: LGS sonucum geldiğinde tercihlerimi neye göre yapmalıyım?
Aldığınız Puana göre tercih yapmayın. Puanları görünce üzülecek veya sevineceksiniz. Ancak puanlara aldanmayın ve puana göre tercih yapmayın. Puanlar aldatıcı olabilir. Örnek verelim isterseniz; Samsun Garip Zeycan Yıldırım Fen Lisesi 2018 yılında son öğrencisini 421 puan ile almıştı. 2019 yılında ise 481 puan ile aldı. Bu nedenle puanınıza göre değil yüzdelik diliminize göre tercih yapın.
SORU-7: Kendime tercih için hangi soruları sormalıyın?
Kendinize bazı sorular sorun. Sayısalı seviyor muyum? Yoksa sosyal mi okumalıyım? Spora yatkın mıyım? Yoksa sanatı mı seviyorum? Daha uzun yıllar okumak yerine hemen iş hayatına mı girmeliyim? Aldığımız puan beni hedeflediğimiz liseye ulaştırmıyorsa hedeflediğim üniversite için nasıl bir yol izlemeliyim? İl veya ilçe dışında okumayı düşünür müyüm? gibi bir çok soruyu kendinize sorun. Ailelerde çocuklarına sorsunlar.
Bu soruların cevaplarına göre lise türünüzü belirleyin. Örneğin: Sayısal alana yeteneğiniz varsa ve puanınızda tutuyorsa sosyal bilimler lisesine gitmek mantıklı mı? Fen lisesi tercih etmelisiniz. Ama buna puanınız yetmiyorsa o zaman Anadolu Lisesi tercih etmelisiniz. Ama sosyal veya eşit ağırlıklı bir alana yeteneğiniz varsa ve puanınız tutuyorsa Sosyal Bilimler lisesini bırakıp Anadolu lisesinde okumakta çok mantıklı durmuyor. Yada hemen iş hayatına atılmak istiyorsanız bu seferde meslek lisesi tercih etmelisiniz. Eğer Anadolu lisesi yolunu tercih ederseniz en az 8 yıl daha okuyacağınızı şimdiden kabul edersiniz. Meslek lisesi okuyan üniversite okuyamaz mı? Tabi ki okur ama öncelik bu okulları tercih edenlerin zihninde her zaman iş hayatı olmuştur.
SORU-8: Nakil başvuruları ne demek?
LGS Tercihleri yapıldıktan sonra çocuklar liselere yüzdelik dilimlerine göre yerleştirilir. Tabiki bu aşamada il dışına çıkanlar, özel okula geçenler olabiliyor. Bu nedenle okullarda kontenjan boşlukları oluşuyor. MEB bu sefer boş kontenjanlara yine öğrenci tercihine göre yerleştirmeler yapıyor. Bu nedenle eğer hedeflediğiniz okula yerleştirilmediyseniz nakil dönemlerini takip etmenizi tavsiye ediyorum.
